دوشنبه 89 فروردین 9 , ساعت 7:34 صبح
منطقه عملیاتی خوزستان ایران با عرض بیش از 300 کیلومتر، خود به سه بخش تقسیم می‌شود. جبهه شمالی که در غرب دزفول و شوش قرار داشت و در عملیات فتح‌المبین (کربلای 2) آزاد شد. جبهه میانی که شامل منطقه نبرد در سوسنگرد و بستان می‌شد و در عملیات موفق طریق‌القدس (کربلای 1) آزاد شد. سومین منطقه با عنوان جبهه جنوبی شامل غرب اهواز و شمال خرمشهر بود که علی‌رغم توجه جهت آزادسازی آن، در دست عراق باقی مانده بود. عملیات نصر در 15/10/59 و عملیات توکل در 20/10/59 توسط نیروهای ایرانی در این جهت صورت پذیرفت. طرح «آب‌اندازی» که توسط سازمان آب و برق خوزستان و زیرنظر نیروهای مسلح در دو منطقه کرخه کورا (جنوب حمیدیه و سوسنگرد) و جنوب غربی اهواز به اجرا درآمد، در طراحی عملیات بیت‌المقدس مورد توجه و استفاده قرار گرفت. این طرح موجب شد تا عراق در مواضع نامناسب متوقف شده و خطر سقوط و تهدید اهواز از محور سوسنگرد برطرف شود. در منطقه جنوب غربی اهواز این طرح هرچند به سود نیروهای ایرانی اجرا شد، ولی عراق نیز از آن استفاده کرده و موقعیت خود را در مقابل حملات احتمالی ایران مستحکم کرد.
طراحی عملیات بیت‌المقدس با عنوان سلسله عملیات‌های کربلا شماره 3 (کربلا 3) از 9/1/61 بلافاصله بعد از عملیات فتح‌المبین آغاز شد. تدبیر کلی این بود: قبل از اینکه متجاوز از ضربه نبرد فتح‌المبین به خود آید، نیروهای ایرانی سومین منطقه استراتژیک را آزاد کنند. به‌طوری که - در اصطلاح نظامی - نوعی استفاده از موفقیت نبرد فتح‌المبین بعمل آید. منظورهای اساسی از عملیات بیت‌المقدس تداوم رزم علیه دشمن، تهدید بصره، کاهش توان رزمی دشمن، آزادسازی خرمشهر و خارج ساختن اهواز از برد توپخانه عراق بود. البته ملاحظات سیاسی در رابطه با بی‌ثبات نشان دادن رژیم صدام، وادار کردن عراق به پذیرش شرایط ایران برای پایان جنگ، کاهش فشار مشکلات مهاجرین جنگی در داخل کشور و ایجاد زمینه برای فعالیت‌های کشاورزی در مناطق حاصلخیز خوزستان نیز مورد توجه بوده است. این عملیات به‌طور مشترک توسط ارتش و سپاه پاسداران طرحریزی، هدایت و با رمز یا «علی‌بن ابیطالب(ع)» اجرا شد. قرارگاه هدایت کننده با عنوان «قرارگاه کربلا» با چهار قرارگاه قدس و فتح، نصر و فجر شامل هفت لشکر و پنج تیپ مستقل از ارتش و سپاه عملیات را کنترل و هدایت کرد. طبق طرح، عملیات در چهار مرحله به‌شرح زیر باید انجام می‌شد:
1 – حمله قرارگاه قدس در شمال و عملیات عبور از رودخانه کارون توسط قرارگاه فتح و نصر و تأمین سرپل در غرب کارون.
2 – تثبیت سرپل تصرفی و ادامه حمله برای تأمین مرز.
3 – تأمین مرز و آزادسازی خرمشهر و ادامه نبرد برای تصرف پل نشوه بنابه دستور.
4 – تأمین ساحل شرق اروند بنابه دستور. از دلایل عمده عدم دستیابی نیروهای خودی به بصره و یا تنومه و متوقف ماندن عملیات بعد از آزادسازی خرمشهر، یکی انتخاب تاکتیک عقب‌نشینی از مناطق جنوب هویزه و شمال طلائیه و کوشک توسط دشمن بود که موجب شد تا نیروی قابل ملاحظه‌ای را برای حفظ بصره برای خود ذخیره ساخته و از انهدام آنها جلوگیری کند و دیگری تداوم عملیات در طول 25 روز جنگ و نبرد مداوم بود که موجب خستگی و کاهش توان رزمی یکان‌ها شده و موفقیت ادامه عملیات را تضمین نمی‌کرد. در این عملیات امیر سرلشکر شهید «خسرو تاش» شجاعانه جنگید و به خیل شهدا پیوست و امیر سرلشکر شهید آزاده قهرمان و سرافراز ایران «حسن هداوند میرزایی» یک روز قبل از آزادسازی خرمشهر در منطقه شلمچه مجروح شد و به اسارت درآمد و هشت سال بعد در اسارت به شهادت رسید.
نتیجه:
- با تغییراتی که به هنگام اجرای طرح به‌عمل آمد، نهایتاً 5400 کیلومتر مربع از خاک مقدس میهن اسلامی ایران و خرمشهر پس از 19 ماه اشغال آزاد شد. خطوط مرزی از شلمچه تا شمال طلائیه تأمین شد. پادگان حمید و محور اهواز - خرمشهر نیز به تصرف نیروهای خودی درآمد و شهر هویزه نیز آزاد شد.
- دو لشکر عراق کاملاً منهدم و شش لشکر نیز از 20 درصد تا 60 درصد متحمل آسیب جدی شدند.
- بیش از 16 هزار نفر کشته و زخمی و 17 هزار و 499 نفر به اسارت درآمدند.
- 550 دستگاه تانک و نفربر، 50 دستگاه خودرو، ده‌ها عراده توپ و مقادیر زیادی از انواع جنگ‌افزار و مهمات، به همراه سرنگونی 53 فروند هواپیما و سه بالگرد، ضایعات لجستیکی دشمن به حساب آمد.
- عملیات بیت‌المقدس بزرگترین، وسیع‌ترین و مؤثرترین اقدام نظامی ایران در طول جنگ محسوب می‌شود که بعد از آزادسازی خرمشهر، موجب شد فضایی برای گفت‌وگو درباره خاتمه جنگ ایجاد شود، ولی چون عراق به سرکردگی استکبار جهانی حاضر به پذیرش شرایط ایران نبود، از این فرصت استفاده نشد و نبرد جهت آزادسازی مناطق اشغال شده و نفوذ به خاک عراق تداوم یافت.
طراحی عملیات بیت‌المقدس با عنوان سلسله عملیات‌های کربلا شماره 3 (کربلا 3) از 9/1/61 بلافاصله بعد از عملیات فتح‌المبین آغاز شد. تدبیر کلی این بود: قبل از اینکه متجاوز از ضربه نبرد فتح‌المبین به خود آید، نیروهای ایرانی سومین منطقه استراتژیک را آزاد کنند. به‌طوری که - در اصطلاح نظامی - نوعی استفاده از موفقیت نبرد فتح‌المبین بعمل آید. منظورهای اساسی از عملیات بیت‌المقدس تداوم رزم علیه دشمن، تهدید بصره، کاهش توان رزمی دشمن، آزادسازی خرمشهر و خارج ساختن اهواز از برد توپخانه عراق بود. البته ملاحظات سیاسی در رابطه با بی‌ثبات نشان دادن رژیم صدام، وادار کردن عراق به پذیرش شرایط ایران برای پایان جنگ، کاهش فشار مشکلات مهاجرین جنگی در داخل کشور و ایجاد زمینه برای فعالیت‌های کشاورزی در مناطق حاصلخیز خوزستان نیز مورد توجه بوده است. این عملیات به‌طور مشترک توسط ارتش و سپاه پاسداران طرحریزی، هدایت و با رمز یا «علی‌بن ابیطالب(ع)» اجرا شد. قرارگاه هدایت کننده با عنوان «قرارگاه کربلا» با چهار قرارگاه قدس و فتح، نصر و فجر شامل هفت لشکر و پنج تیپ مستقل از ارتش و سپاه عملیات را کنترل و هدایت کرد. طبق طرح، عملیات در چهار مرحله به‌شرح زیر باید انجام می‌شد:
1 – حمله قرارگاه قدس در شمال و عملیات عبور از رودخانه کارون توسط قرارگاه فتح و نصر و تأمین سرپل در غرب کارون.
2 – تثبیت سرپل تصرفی و ادامه حمله برای تأمین مرز.
3 – تأمین مرز و آزادسازی خرمشهر و ادامه نبرد برای تصرف پل نشوه بنابه دستور.
4 – تأمین ساحل شرق اروند بنابه دستور. از دلایل عمده عدم دستیابی نیروهای خودی به بصره و یا تنومه و متوقف ماندن عملیات بعد از آزادسازی خرمشهر، یکی انتخاب تاکتیک عقب‌نشینی از مناطق جنوب هویزه و شمال طلائیه و کوشک توسط دشمن بود که موجب شد تا نیروی قابل ملاحظه‌ای را برای حفظ بصره برای خود ذخیره ساخته و از انهدام آنها جلوگیری کند و دیگری تداوم عملیات در طول 25 روز جنگ و نبرد مداوم بود که موجب خستگی و کاهش توان رزمی یکان‌ها شده و موفقیت ادامه عملیات را تضمین نمی‌کرد. در این عملیات امیر سرلشکر شهید «خسرو تاش» شجاعانه جنگید و به خیل شهدا پیوست و امیر سرلشکر شهید آزاده قهرمان و سرافراز ایران «حسن هداوند میرزایی» یک روز قبل از آزادسازی خرمشهر در منطقه شلمچه مجروح شد و به اسارت درآمد و هشت سال بعد در اسارت به شهادت رسید.
نتیجه:
- با تغییراتی که به هنگام اجرای طرح به‌عمل آمد، نهایتاً 5400 کیلومتر مربع از خاک مقدس میهن اسلامی ایران و خرمشهر پس از 19 ماه اشغال آزاد شد. خطوط مرزی از شلمچه تا شمال طلائیه تأمین شد. پادگان حمید و محور اهواز - خرمشهر نیز به تصرف نیروهای خودی درآمد و شهر هویزه نیز آزاد شد.
- دو لشکر عراق کاملاً منهدم و شش لشکر نیز از 20 درصد تا 60 درصد متحمل آسیب جدی شدند.
- بیش از 16 هزار نفر کشته و زخمی و 17 هزار و 499 نفر به اسارت درآمدند.
- 550 دستگاه تانک و نفربر، 50 دستگاه خودرو، ده‌ها عراده توپ و مقادیر زیادی از انواع جنگ‌افزار و مهمات، به همراه سرنگونی 53 فروند هواپیما و سه بالگرد، ضایعات لجستیکی دشمن به حساب آمد.
- عملیات بیت‌المقدس بزرگترین، وسیع‌ترین و مؤثرترین اقدام نظامی ایران در طول جنگ محسوب می‌شود که بعد از آزادسازی خرمشهر، موجب شد فضایی برای گفت‌وگو درباره خاتمه جنگ ایجاد شود، ولی چون عراق به سرکردگی استکبار جهانی حاضر به پذیرش شرایط ایران نبود، از این فرصت استفاده نشد و نبرد جهت آزادسازی مناطق اشغال شده و نفوذ به خاک عراق تداوم یافت.
نوشته شده توسط عمران زاده | نظرات دیگران [ نظر]
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
