نظم و انضباط بر خلاف تصور بسیاری از والدین، امری اکتسابی است که در بسیاری از موارد کودکان از والدین، خواهر، برادر و در درجه بعد از معلم خود الگوبرداری می‌کنند.
روانشناسان معتقدند برای ایجاد نظم در کودک باید آموزش‌های مقدماتی متفاوتی صورت بگیرد. به‌عنوان مثال والدینی که خواهان داشتن فرزندی منظم هستند باید در وهله اول به آنها آموزش رعایت حقوق دیگران، رفتارهای درست و نادرست و نحوه تشخیص این دو گونه رفتار و... را بدهند و در مرحله بعدی بعد از جا انداختن مفاهیم و الگوهای متفاوت رفتاری، نظم را شکل یافته در فرزندشان مشاهده کنند.
اگر شما جزو والدینی هستید که فرزند بی‌نظم و انضباطی دارید ابتدا به دقت بررسی کنید که نظم در فرزندتان را با چه الگویی قیاس کرده‌اید. زیرا والدین باید مد نظر داشته باشند که خلق و خو، روحیات و سطح نظم و انضباط در کودکان بسیار متفاوت است و هر کودک به سبک خودش دارای نظم است.شاید شما بیش از اندازه سختگیر هستید و کوچک‌ترین بی‌نظمی را به نامنظم بودن فرزندتان در تمام جوانب زندگی تعمیم می‌دهید. راهکارهای زیر به والدین کمک می‌کند تا در عین بودن الگوی رفتاری مناسب، نظم وانضباط را به‌تدریج و با آموزش در فرزندشان به‌وجود آورند.
1. هرگز در برابر بی‌نظمی‌های فرزندتان تسلیم نشوید: بسیاری از والدین بعد از ابراز خشونت و نارضایتی خود از بی‌نظمی کودک به سرعت شروع به بازسازی و نظم‌بخشیدن به شرایط می‌کنند و این عمل را در حال نصیحت کردن و توصیه به نظم و انضباط و تکرار جملات یکسان درباره فواید نظم و انضباط انجام می‌دهند. درحالی‌که دقیقا رفتار شما نشان دهنده تسلیم شدن در برابر بی‌نظمی و به نوعی پذیرش این شرایط و ناامیدی از بهبود وضعیت است. شما با این کار خود این پیام را به فرزندتان می‌دهید که من چون تحمل بی‌نظمی را ندارم و در مقابل آن کم طاقتم خودم به شرایط، نظم می‌بخشم و وقتی کودک این پیام را از شما دریافت می‌کند هرگز در پی بهبود وضعیت و اصلاح خود برنمی‌آید.
2. در مقابل بی‌توجهی فرزندتان نسبت به ایجاد نظم برای او محرومیتی درنظر بگیرید: کودک باید دریابد که در مقابل پیامد‌های ناشی از رفتارهای خود مسئول است و نمی‌تواند با بی‌اعتنایی از کنار آنها بگذرد. البته یادتان باشد که نوع محرومیت باید به دقت انتخاب شود و با خطایی که کودک انجام داده مناسبت داشته باشد.
3. آرامش خود را حفظ کنید: هرگز در مقابل بی‌نظمی فرزندتان از کوره درنروید. از فریاد زدن خودداری کنید تا به او یاد دهید که در مقابل شرایط بدی که او به‌وجود آورده است، کنترل خودتان را از دست نمی‌دهید و همچنان منطقی رفتار می‌کنید. اگر احساس کردید که او از شرایط اخلاقی شما سوءاستفاده می‌کند، قهرهای کوتاه مدت و بی‌توجهی به او را در دستور کار قرار دهید و نارضایتی را در چهره‌تان نشان دهید.
4. از تغییرات مثبت کودک حتی اگر اندک هم بود تعریف کنید: اگر در فرزندتان علائم بهبود نظم را مشاهده کردید از تمرکز روی جنبه‌های منفی بکاهید و بار جملات خود را مثبت و از تهدید کردن خودداری کنید.
5. از انتقاد مکرر خودداری کنید: در شرایطی که فرزندتان توجهش به سمت شماست از عملکردش انتقاد کنید ولی این روند را به‌طور مکرر انجام ندهید تا اثر مثبت آن از بین برود.
6. هرگز به فرزندتان بابت منظم بودن رشوه ندهید: بین رشوه و پاداش تفاوت قائل شوید و به فرزندتان برای منظم بودن و مجبور کردن او به جمع کردن وسایل یا مرتب‌کردن کمد رشوه و باج ندهید.
