دور و نزدیک همه پرسی سوریه / علیرضارضاخواه
منبع : روزنامه خراسان

این همه پرسی می تواند علاوه بر افزایش قدرت چانه زنی سوریه در عرصه بین المللی چهره این کشور را در میان نخبگان حکومتی و غیر حکومتی در جهان بهبود بخشد.

روز گذشته همه پرسی قانون اساسی در سوریه برگزار شد، قانون اساسی که قرار است به چندین دهه حاکمیت حزب بعث در سوریه پایان داده، اسلام را به عنوان منبع قانون گذاری کشور معرفی نماید و برای ریاست جمهوری این کشور محدودیتی 2 دوره ای قائل شود.

 هرچند موارد مطرح شده فوق تنها 3 بند از 157 بند پیشنهادی برای پیش نویس قانون اساسی جدید سوریه است، اما می توان به جرات ادعا کرد، همین 3 بند بخش عظیمی از خواسته های مردمی است که 10 ماه پیش با حضور در اعتراض های مسالمت آمیز دمشق، دیرالزور، لاذقیه و... خواستار آن بودند. خواسته هایی که چنان چه بیشتر توسط نظام حاکم بر سوریه به آن توجه می شد، قطعا امروز شاهد این حجم از نا آرامی ها در این کشور نبودیم.

 فقدان توانایی تحلیل حوادث آینده چیزی نیست که ما از نظام بسته ای چون نظام سوریه انتظار داشته باشیم و قصد نویسنده این سطور نیز نقد قانون اساسی سابق سوریه و عملکرد دولتمردان آن نیست. سئوالی که در این یادداشت تلاش می شود به آن پاسخ داده شود این است که، جایگاه قانون اساسی جدید در روند تحولات سوریه چیست؟ آیا می توان این همه پرسی را نقطه عطفی در ناآرامی های 10 ماهه این کشور دانست؟

 برای پاسخ به این سئوال بایستی تاثیر قانون اساسی جدید را در آینده کوتاه مدت و بلند مدت سوریه به صورت مجزا مورد بررسی قرار داد.در کوتاه مدت بایستی گفت هرچند پیش نویس اولیه قانون اساسی جدید سوریه و اجرای آن خود به معنی انقلابی اساسی در سوریه است اما نگاهی به روند تحولات سوریه در 10 ماه اخیر نشان می دهد حجم مداخلات خارجی در نا آرامی های این کشور به گونه ای است که برای بسیاری از اعضای ائتلاف ضد سوری در عرصه بین المللی راه بازگشتی وجود ندارد.

 کشورهایی چون ترکیه ، قطر و عربستان از تمام حیثیت داشته و نداشته خود استفاده کرده و جنگی تمام عیار شبیه جنگ 33 روزه بر علیه حزب الله را که آن روز توسط اسرائیل به نمایندگی از نظام سلطه هدایت می شد، امروز بر سوریه تحمیل کرده اند. مداخلاتی که قطعا دغدغه و هدف آن توقف خون ریزی ها، گسترش دموکراسی و آزادی و احقاق حقوق اقلیت های سوریه نیست.

 نگاهی به سیاست این کشورها در قبال قیام مردم بحرین و عربستان خود شاهدی بر این مدعا است. از این رو نمی توان انتظار داشت اصلاحات سیاسی گسترده نظام حاکم بر سوریه بتواند در کوتاه مدت بر نا آرامی های این کشور که بیشتر منشاء خارجی دارند فائق آید.

 نشست چند روز پیش ائتلاف کشورهای ضد سوریه در تونس نیز که به منظور گسترش حمایت مالی و تسلیحاتی و همچنین ساماندهی جریان های مسلح مخالف حکومت سوریه بود را می توان تلاشی بین المللی برای کاستن آثار کوتاه مدت احتمالی همه پرسی روز گذشته در سوریه دانست.

 اما در طولانی مدت بایستی امیدوار بود که طبقه متوسط و اقلیت های قومی و مذهبی سوریه که تاکنون خود را جدای از حاکمیت می دانسته اند و همراهی نکردن ایشان با گروه های تندرو مخالف دولت به خاطر بدتر دانستن حاکمیت یک جریان سلفی طالبانی به حاکمیت بشار اسد بوده است، وفاداری اش به نظام حاکم بیشتر شده و سهم خود را در حاکمیت سیاسی بازیابد. از سوی دیگر این همه پرسی می تواند علاوه بر افزایش قدرت چانه زنی سوریه در عرصه بین المللی چهره این کشور را در میان نخبگان حکومتی و غیر حکومتی در جهان بهبود بخشد.